Corona crisis
Sinds vorige week heeft Nederland te maken met een nieuwe werkelijkheid: grote delen van onze bedrijvigheid liggen stil. De maatregelen die we als land tegen de uitbraak van het Corona-virus nemen, hebben een grote impact op werknemers, zzp-ers en bedrijven. Veel ondernemers en verenigingen, zoals restaurants, café’s en sportclubs, moeten tijdelijk hun deuren sluiten of hebben veel minder vraag. Werknemers vragen zich thuis af of hun baan er straks nog is en ondernemers zien dat opdrachten worden afgezegd en hebben tijdelijk (veel) minder werk.
Er heerst derhalve veel onzekerheid in de samenleving vanwege het Corona-virus. Als advocatenkantoor willen wij zoveel mogelijk onzekerheid wegnemen en meehelpen oplossingen te bedenken zodat we samen sterker uit de crisis komen. In dit document worden veelgestelde vragen, die verband houden met het Corona-virus, besproken. Informatie vanuit het RIVM, UWV en de Rijksoverheid is daarin voor ons leidend.
Er gebeurt veel momenteel en wij proberen van dag tot dag de maatregelen die genomen worden te volgen en dit bestand hierop aan te passen. Aan de inhoud van dit bestand kunnen geen rechten ontleend worden. Heeft u twijfels of een bepaalde situatie op u van toepassing is? Neem dan altijd even contact met ons op.
Q&A
1. Mijn werknemer(s) moet(en) in quarantaine. Kan ik deze werknemer(s) ziek melden bij UWV?
Bij quarantaine is er geen verschil met andere ziekmeldingen.
2. Wat houdt de “Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud NOW” in?
De huidige werktijdverkorting-regeling (wtv-regeling), die is opgenomen in de Beleidsregel ontheffing verbod van werktijdverkorting 2004, heeft ten doel om werkgevers in staat te stellen hun personeel te behouden als ze tijdelijk te maken krijgen met een fors werkurenverlies door een calamiteit die buiten het normale bedrijfsrisico valt. De uitbraak van het Corona-virus is zo’n calamiteit. Dit heeft de afgelopen weken geleid tot een ongekend groot beroep op deze regeling. Hier is de regeling niet op berekend. Daarom is deze regeling met onmiddellijke ingang ingetrokken en wordt tegelijkertijd gewerkt aan de invoering en openstelling van een nieuwe Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW). Deze tegemoetkomingsregeling maakt het mogelijk om meer werkgevers financieel tegemoet te komen en dit bovendien sneller te doen dan binnen de ingetrokken wtv-regeling. Deze regeling geldt voor bedrijven van alle omvang. Bovendien is het aanvraagproces door loskoppeling van de WW sterk vereenvoudigd en worden geen WW-rechten van werknemers opgesoupeerd.
3. Voor wie geldt deze regeling?
Werkgevers die te maken hebben met tenminste 20% verwacht omzetverlies, kunnen – gerelateerd aan het omzetverlies – bij UWV voor een periode van drie (3) maanden een tegemoetkoming in de loonkosten aanvragen ter hoogte van maximaal 90% van de loonsom. Werkgevers betalen het loon aan betrokken werknemers 100% door. In de keuze voor het percentage van 90% komt tot uitdrukking dat het kabinet een afweging heeft gemaakt tussen de verantwoordelijkheid van de overheid om bedrijven in deze bijzondere situatie tegemoet te komen en het beroep dat de overheid doet op het bedrijfsleven, om onder deze bijzondere omstandigheden ook een eigen verantwoordelijkheid te nemen om te doen wat in het breder maatschappelijk belang is. Deze periode kan éénmalig worden verlengd met nog een keer drie (3) maanden. In de regeling kan (vooraf) worden bepaald dat aan de verlenging van de tegemoetkoming nadere voorwaarden zullen worden gesteld. De regeling ziet op omzetdalingen vanaf 1 maart 2020.
Deze tegemoetkomingsregeling komt tijdelijk in de plaats van de huidige werktijdverkorting. Reeds ingediende wtv-aanvragen worden beschouwd als ingediende aanvragen voor de nieuwe regeling.
4. Geldt werktijdverkorting ook voor zelfstandigen zonder personeel?
Als zzp’er kunt u geen beroep doen op werktijdverkorting. U kunt wel een beroep doen op het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz).
5. Kan een werknemer gedurende de werktijdverkorting ontslagen worden?
Gedurende de werktijdverkorting is het reguliere ontslagrecht van toepassing. Het is voor de werkgever dus toegestaan om arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd niet te verlengen. Voor bijvoorbeeld ontslag wegens bedrijfseconomische redenen, zal de werkgever een ontslagvergunning bij het UWV moeten aanvragen.
6. Financiële gevolgen
Tijdens de werktijdverkorting blijft een werknemer “gewoon” in dienst bij zijn werkgever en blijft het inkomen doorgaans gelijk. Het UWV betaalt het WW-gedeelte rechtstreeks aan de werkgever. De pensioenpremies lopen gewoon door, dus de pensioenopbouw wordt niet verstoord.
Werknemers die via werktijdverkorting minder werken, kunnen gedurende die tijd scholing volgen om de inzetbaarheid in het bedrijf en in de sector te verbeteren. De werkgever is verplicht zich hiervoor in te spannen. De werkgever kan een werknemer verplichten om deel te nemen aan de scholing.
7. Kan een werkgever een werknemer verplichten om vakantie op te nemen, omdat er minder werk is?
Nee, dit is niet toegestaan. Enkel in overleg kan vakantie worden opgenomen. Indien er onvoldoende werk is en de werknemers naar huis worden gestuurd, dient de werkgever het loon van de werknemers door te betalen. Indien dit in de arbeidsovereenkomst of cao is afgesproken, zouden in deze situatie er wel min-uren opgebouwd kunnen worden die de werknemer op een later moment in alle redelijkheid terug moet werken.
8. Wat is de verantwoordelijkheid van een werkgever?
Werkgever is verantwoordelijk voor een veilige en gezonde werkplek. Dit bekent dat de risico’s op besmetting in kaart moeten worden gebracht en vervolgens moeten passende maatregelen genomen worden om de kans op besmetting te minimaliseren. Denk aan voldoende zeep, tissues en het extra schoonmaken van toetsenborden, deurklinken en telefoons. De kosten voor deze middelen zijn voor rekening van de werkgever.
9. Kan een werknemer werk weigeren als er een verhoogde kans bestaat op besmetting met het Corona-virus?
In beginsel heeft de werknemer een arbeidsovereenkomst met de werkgever en is de werknemer verplicht zijn werkzaamheden uit te voeren. Ook als dit een verhoogde besmettingskans met zich meebrengt. Natuurlijk is het wel zo dat de werkgever passende maatregelen moet treffen om een veilige werkomgeving te creëren. Indien de werknemer van mening is dat het voor zijn of haar gezondheid niet verstandig is om ergens bepaalde werkzaamheden uit te voeren of wellicht vatbaarder is voor het virus, dan dient de werknemer dit te bespreken met de bedrijfsarts. De bedrijfsarts kan de werkgever dan vervolgens weer adviseren wat te doen.
10. Werknemer zou volgende week met vakantie gaan. Deze gaat nu niet door. Kan de werknemer zijn vakantie terugdraaien?
De werknemer kan het beste contact opnemen met de werkgever en daar het verzoek neerleggen of de toegekende vakantie door de werkgever ingetrokken kan worden. De werkgever is in beginsel niet verplicht om daaraan mee te werken als de werkgever al vervanging etc. heeft geregeld. Het feit dat een werknemer niet mag reizen, brengt op basis van de wet niet met zich mee dat de werkgever daarom de vakantie om moet trekken.
11. Werknemer heeft volgende week een vakantie gepland staan, maar werkgever wil de vakantie terugdraaien. Mag dit en wie draait op voor de kosten?
De werkgever kan indien er gewichtige redenen zijn (epidemie in combinatie met personeelstekort) na overleg met de werknemer de vastgestelde vakantie wijzigen. De schade die de werknemer lijdt ten gevolge van de vakantiewijziging, komen voor rekening van de werkgever.
12. Bij mijn partner is het Corona-virus vastgesteld: moet ik wel of niet naar mijn werk?
Iemand die huisgenoot is van een patiënt met het Corona-virus moet thuisblijven! Indien de werknemer niet ziek is en thuis kan werken, dient de werknemer thuis de werkzaamheden uit te voeren.
13. Een collega van de locatie waar ik werk heeft het Corona-virus. Mag ik nu thuisblijven?
Als ergens het Corona-virus is vastgesteld treedt er een protocol via de GGD in werking. Dit protocol bepaalt welke maatregelen getroffen moeten worden. Het sluiten van de werklocatie zou dan een maatregel kunnen zijn.
14. De school of de kinderopvang van mijn kind is gesloten wegens het Corona-virus. Moet ik nu vakantiedagen inzetten?
In deze situatie kan de werknemer calamiteitenverlof inzetten. Dit verlof duurt in de regel zolang de calamiteit lopende is. In de praktijk is dit dan meestal een paar uur tot maximaal een paar dagen. Daarna dient de werknemer of vakantie op te nemen of onbetaald verlof. Werknemer kan ook met zijn werkgever in gesprek treden om samen tot oplossingen te komen. Bijvoorbeeld flexibele tijden werken.
15. Ik heb binnenkort een zitting gepland staan bij de rechtbank, gaat deze gewoon door?
De rechtbanken, gerechtshoven en bijzondere colleges hebben vanaf dinsdag 17 maart 2020 hun deuren gesloten om verspreiding van het Corona-virus tegen te gaan. In principe valt de behandeling van rechtszaken stil tot en met 6 april 2020. Maar er zijn urgente zaken die niet kunnen wachten omdat dat raakt aan de rechten van rechtzoekenden en verdachten, bijvoorbeeld omdat een termijn verloopt waarbinnen de rechter moet oordelen. Twijfelt u na het lezen nog of uw zaak doorgaat of niet, bel dan uw advocaat of rechtshulpverlener of – als u die niet heeft – het gerecht dat uw zaak behandelt.
Nieuwe zaken (zowel dagvaardingen alsook verzoekschriften) kunnen normaal worden aangebracht en ingeschreven. Tot en met 6 april 2020 vinden er echter geen mondelinge (kanton)zittingen plaats. Evenmin zullen in die periode mondelinge behandelingen plaatsvinden. Er vindt wel een schriftelijke rolzitting plaats. U kunt dus wel op de gebruikelijke wijze een conclusie van antwoord/repliek/dupliek, akte of verweerschrift indienen. Voor de sector handel geldt dat in nieuwe rolzaken waarin zich voor gedaagde geen advocaat stelt verstek kan worden verleend en vonnis kan worden bepaald.
16. Ik zit in de problemen door de coronamaatregelen en heb geld nodig. Welke regelingen kunnen me daarbij helpen?
Om mkb-ondernemers die door de coronacrisis zijn getroffen te helpen zijn de regels voor de Borgstelling MKB-kredieten (BMKB) versoepeld. Deze aangepaste regeling wordt de BMKB-C genoemd en is per 16 maart 2020 van kracht. Met de maatregel kunnen bedrijven onder gunstigere voorwaarden geld lenen bij de bank, bijvoorbeeld om rekeningen te kunnen betalen en betalingsachterstanden weg te werken.
De overheid wil voorkomen dat mkb-bedrijven die worden geraakt door de gevolgen van het coronavirus in liquiditeitsproblemen komen. Met de maatregel staat de overheid voor een deel garant voor bedrijven die een lening willen afsluiten, maar aan de financier (met name banken) niet genoeg zekerheden kunnen bieden. Hierdoor kun je als ondernemer meer lenen dan je op basis van je onderpand zou krijgen. Aanvragen voor BMKB-C kunnen tot 1 april 2021 worden ingediend bij geaccrediteerde financiers.
Tot zover de Q&A. Mocht uw vraag er niet tussen staan, schroom dan niet om contact met ons op te nemen. Wij wensen iedereen heel veel sterkte in deze tijd!
DAG!