Sinds de inwerkingtreding van de Wet implementatie EU-richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden per 1 augustus 2022 is een studiekostenbeding voor verplichte scholing in de zin van artikel 7:611a lid 2 BW niet langer toegestaan. In de praktijk is het onduidelijk wat als verplichte scholing dient te worden aangemerkt en of een studiekostenbeding nog rechtsgeldig is. Op 19 december jl. heeft de Rechtbank Midden-Nederland een eerste aanknopingspunt geboden voor het kunnen beantwoorden van deze vraag. Hieronder zal deze uitspraak besproken worden.
Feiten en omstandigheden
De werknemer was van 1 januari 2021 tot en met 29 augustus 2022 werkzaam voor werkgever op basis van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Partijen zijn een studiekostenbeding inclusief terugbetalingsregeling overeen gekomen. Dit studiekostenbeding heeft aan de ene kant betrekking op de overname van een studieschuld die de werknemer nog bij zijn voormalig werkgever had en aan de andere kant op een studie die de werknemer op 1 januari 2021 via deze werkgever was gestart. Op 16 augustus 2022 heeft de werknemer zijn arbeidsovereenkomst opgezegd. In onderhavige procedure vordert de werkgever onder meer terugbetaling van de studiekosten.
Oordeel van de kantonrechter
De werknemer stelt zich op het standpunt dat het overeengekomen studiekostenbeding nietig is en dat de werkgever daarom geen aanspraak maakt op terugbetaling van de studiekosten. De werknemer heeft daartoe aangevoerd dat hij door zijn werkgever is aangenomen met de bedoeling (in de toekomst) als registeraccountant voor haar werkzaamheden te gaan verrichten en dat deze opleidingen voor die functie noodzakelijk waren.
De werkgever heeft dit uitdrukkelijk betwist. De werkgever gaf aan dat de werknemer wellicht op termijn zou kunnen werken als registeraccountant, maar dat daarover geen afspraken zijn gemaakt. Het heeft ook geen rol gespeeld bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst. Volgens de werkgever zijn de opleidingen – waarvoor het studiekostenbeding is aangegaan – niet noodzakelijk voor de huidige functie van de werknemer alsook niet voor de functie registeraccountant. Ook andere werknemers binnen de organisatie verrichten soortgelijke werkzaamheden, terwijl zij deze opleiding niet hebben genoten. Daar komt bij dat werknemer op eigen verzoek de opleiding is gaan volgen, aldus werkgever.
De kantonrechter is van oordeel dat nergens uit blijkt dat de werknemer is aangenomen met het doel om registeraccountant te worden bij werkgever en dat de opleidingen waarvoor het studiekostenbeding is aangegaan noodzakelijk zouden zijn voor die beoogde functie of zijn huidige functie. Evenmin is gebleken dat de werknemer na afronding van de opleiding direct tekeningsbevoegd zou zijn en dat daar in de organisatie van werkgever ook behoefte aan was. Bovendien is het op verzoek van de werknemer geweest dat hij één van de twee opleidingen ging volgen. Ook is niet gebleken dat de werkgever aan de werknemer een toezegging heeft gedaan over de termijn waarbinnen hij tekeningsbevoegd zou worden. Daar was binnen de organisatie van werkgever ook geen behoefte aan gelet op de geringe omvang van de organisatie en daarvan was de werknemer op de hoogte. Gelet op het voorgaande is de kantonrechter van oordeel dat geen sprake is van een noodzakelijke opleiding en aldus ook geen sprake is van een ‘verplichte opleiding’ in de zin van artikel 7:611a lid 2 BW. Het studiekostenbeding is rechtsgeldig. Dat betekent dat de werknemer de studiekosten aan de werkgever moet terugbetalen.
Gevolgen voor de praktijk?
Bij de beoordeling van de vraag of sprake is van noodzakelijke scholing in de zin van artikel 7:611a lid 2 BW en daarmee of een studiekostenbeding rechtsgeldig is of niet, zijn de individuele omstandigheden van het geval van belang. Voor een werkgever is het verstandig om voorafgaand aan de totstandkoming van een studiekostenbeding te beoordelen en/of te bepalen of sprake is van een noodzakelijke opleiding of niet, op wiens initiatief de opleiding wordt gestart en met welk doel.
Als u vragen heeft over een studiekostenbeding dan kunt u contact opnemen met de specialisten van De Advocaten Groep. Maak een afspraak voor een prettig gesprek.